Vroeger werd aangenomen dat het slechte weer dat vaak rond de bergen hangt, een teken was van de goden om hun afkeer voor de beklimming te tonen. Vandaag weten klimmers wel beter. Hoge bergen trekken nu eenmaal een apart weergebeuren naar zich toe en hebben hier een grote invloed op. Klimmers die tijdens hun expeditie naar de bergen slecht weer ervaren, zien dit eerder als een verkeerde inschatting of gewoon pech dan als het werk van een of andere boze god. Er zijn heel wat elementen die een impact hebben op het weer en deze begrijpen is cruciaal voor wie de bergen wil intrekken.

Wat speelt een invloed op het weer in de bergen? Er zijn een aantal elementen die een invloed hebben op het weer in de bergen. Deze begrijpen zal de bergbeklimmer helpen in het maken van de juiste keuzes wanneer hij ziet dat het weer verderop de trail verandert.

De zon

Zo doet de zon bijvoorbeeld meer dan enkel maar de planeet opwarmen. Het is de motor van onze atmosfeer die ervoor zorgt dat de er temperatuurwisselingen zijn die op hun beurt verantwoordelijk zijn voor regen, wind, sneeuw, donder en bliksem. Kortom, voor alles wat bekend staat als het weer.

De wind

De horizontale beweging van lucht die we wind noemen is een bekend fenomeen voor wie al eens een tent in de bergen heeft gezet. Wind wordt veroorzaakt door een verschil in luchtdruk. Zo beweegt lucht altijd van een hoog luchtdrukgebied naar een laag luchtdrukgebied. Wanneer lucht afkoelt vormt het vocht die normaal gezien in de lucht hangt wolken of mist. Dit gebeurt omdat koude lucht minder goed vocht vasthoudt. Dit is dezelfde reden waarom dat je je eigen adem ziet als het koud is.

Rotatie van de aarde

Een ander fenomeen dat invloed heeft op het weer in de bergen is de rotatiebeweging van de aarde. Mocht de aarde niet draaien dan zou de koude lucht van de polen gewoon richting evenaar bewegen. De beweging van de aarde zorgt dus voor koude- en warmtefronten. De plaats waar koude lucht de warme lucht vervangt, wordt een koudefront genoemd. Beide fronten worden gekenmerkt door speciale types wolken waardoor het voor de bergbeklimmer makkelijker wordt deze te herkennen.

Donder en bliksem

Een donderstorm is het gevolg van de botsing tussen twee verschillende luchtmassa’s wanneer de lucht sneller warm wordt. Een donderstorm in de bergen kan slachtoffers maken en niet alleen door de blikseminslag. Hoe hou je de richting van een donderstorm in de gaten? De meest gekende truc hiervoor is controleren hoeveel tijdsverschil er is tussen de bliksem en het gedonder. Deze techniek kun je toepassen omdat de snelheid van het licht sneller is dan die van het geluid. Wordt het interval tussen de bliksem en het gedonder groter, dan is de storm aan het wegtrekken. Wordt het interval tussen de bliksem en het gedonder kleiner, dan is de donderstorm in jouw richting aan het bewegen.

Wat te doen als er een donderstorm nadert?

Heb je het weerbericht op voorhand gecheckt maar word je tijdens je expeditie toch verrast door een donderstorm, dan zijn er bepaalde maatregelen die je kunt treffen om je veiligheid te waarborgen. Het beste wat je kunt doen is een schuilplaats zoeken. Een tent is geen optie gezien de metalen tentstokken eerder een bliksemafleider zijn. Het is dus beter weg te blijven van de tent en natte spullen die erin liggen.

• Blijf uit de buurt van water
• Blijf in een laag gebied
• Vermijd hoge alleenstaande bomen. Het is beter in een bosrijk gebied met bomen van dezelfde hoogte te schuilen
• Blijf uit de buurt van je ice axe en crampons
• Isoleer jezelf van de grond
• Ga hurken en bedek je hoofd en oren
• Ga niet uitgestrekt neerliggen

Hoe herken je een opkomende storm?

Het is belangrijk om voor je expeditie te starten grondig het weerbericht te controleren. Maar terwijl je klimt is dit natuurlijk iets moeilijker. Toch hou je best het veranderende weer constant in de gaten. Dit kan je doen door veranderingen in het weerpatroon proberen op te merken. Er zijn vier indicatoren die kunnen wijzen op een naderende storm.

• Veranderingen in het wolkenpatroon
• Veranderingen in de luchtdruk
• Veranderingen van de windrichting
• Veranderingen van windsnelheid

Een barometer kan een groot hulpmiddel zijn hiervoor.

Door: Dempsey Cappelle